Dağlık Karabağ savaşının on üçüncü gününün bitmesine yakın, saatlerde dünyanın gözünü çevirdiği Rusya'nın başkenti Moskova'dan beklenen açıklama geldi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un ev sahipliğinde neredeyse 10 saat süren görüşmede, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan vardı.
Salondaki gazetecilerin bekleyişi sürerken kürsüdeki Azerbaycan ve Ermenistan bayrakları kaldırıldı, yalnızca Rusya bayrağı kaldı.
Rus bakan Sergey Lavrov gece yarısı 03.00'te kameraların karşısına tek başına geçti ve ateşkes kararını canlı yayında dünyaya duyurdu.
Azerbaycan ile Ermenistan'ın anlaşmaya vardığı ateşkes, Cumartesi günü (bugün) yerel saatle 12.00'den (TSİ 11.00) itibaren başladı. Taraflar cenazeleri ve esirler değişimini sağlayacak.
Lavrov, "10 Ekim 2020'de yerel saatle 12.00'dan itibaren insani yardım amaçlı olarak Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin arabuluculuğu ve kriterleri doğrultusunda esirlerin, tutsakların ve cenazelerin değişimi için ateşkes ilan edildi" dedi.
Bakü ve Erivan yönetimlerinin barış görüşmelerine başlayacağı açıklanırken, müzakere süreci formatının değişmediği dört maddelik anlaşmaya girdi.
Minsk Üçlüsü grubunda yer alan Fransa'dan bugün öğle saatlerinde yapılan açıklamada, ateşkesin tamamen uygulanmasının gelecek için atılacak ilk adım olacağı belirtildi.
Ateşkesin başlamasına saatler kala ise cephe hattında çatışmaların sürdüğü bildirilirken, Ermenistan saat 11.00'den sonra ilk ateşkes ihlalini gerçekleştirdi.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı ise, ateşkes ihlal eden Ermenistan güçlerinin bombardımana tutulduğu görüntüleri paylaştı.
Ermenistan birliklerinin Hadrut'a roketlerle saldırdığı aktarılırken, Azerbaycan Savunma Bakanlığı Goranboy, Terter, Ağdam ve Fuzuli gibi şehirlerin de hedef alındığını duyurdu.
Ermenistan'a ait sosyal medya hesaplarında yayınlanan bir görüntü, Azerbaycan şehirlerinin nasıl vurulduğunu gözler önüne serdi.
On dördüncü gününe giren savaşta cephe hattına neredeyse 100 kilometre uzaklıktaki şehirleri hedef alan Ermenistan, onlarca sivilin ölümüne yol açtı.
Ortaya çıkan görüntülerde, Ermenistan ordusunun sivilleri vurmak için bir füze fırlattığı ve askerlerin sevinç çığlıkları attığı görülüyor.
Daha önce Polonya'dan Şili'ye, Yunanistan'dan Arjantin'e, Belçika'dan Güney Kıbrıs'a birçok ülkede gösteri yapan Ermenilerin son adresi, ABD'nin başkenti Washington'du.
Kongre binasının önünde bayraklarla toplanan küçük bir grup, 'Ermenistan'ı savun' gibi pankartlar taşıdı.
Dağlık Karabağ'daki çatışmalar 27 Eylül Pazar günü sabah saatlerinde Ermenistan'ın ateşkes ihlaliyle başladı. Dağlık Karabağ, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum tarafından Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınıyor. Ancak Azerbaycan'ın topraklarının yaklaşık yüzde 20'sine denk gelen Dağlık Karabağ ve civarındaki bazı bölgeler, 1990'ların başından bu yana Ermenistan işgali altında bulunuyor.
Bölgede 1991 yılında 'Dağlık Karabağ Cumhuriyeti' ilan edildi. Ancak burayı uluslararası alanda Ermenistan dahil hiçbir ülke tanımış değil.
Güney Kafkasya’da 4 bin 400 kilometrekarelik bir alanı kapsayan Dağlık Karabağ (Yukarı Karabağ), Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki en büyük sorun olarak yıllardır çözüm bekliyor.
Peki, ikisi de eski Sovyetler Birliği ülkesi olan Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ sorununun tarihçesi ne? 'Dağlık Karabağ' bölgesinin kelime kökeni birkaç farklı dilin karışımından oluşuyor. İsminin içinde bulunan birkaç dil bile, bölgenin tarih boyunca farklı kültürler arasındaki geçişkenliğe nasıl maruz kaldığını başlıbaşına gösterir nitelikte.
İngilizcesi Nagorny (ya da Nagorno) Karabakh. 'Nagorny' kelimesi Rusçada 'dağlık' (нагорный), anlamına geliyor. Azerbaycancada da, tıpkı Türkçe'deki gibi 'dağlık' anlamına gelen 'dağlıq' ya da 'yukarı' anlamına gelen 'yuxarı' kelimeleri ile anılıyor. Karabağ ise, Türkçe ve Farsçada ortak bir kelime olup, 'siyah bahçe' demek.
Azerbaycan ve Ermenistan’ın 1922’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne katılmasıyla Dağlık Karabağ, kabullenilmiş görünen, ancak Ermeniler tarafından benimsenmeyen bir yapıya evrildi. 1923’te Azerbaycan Cumhuriyeti’ne bağlı otonom bölge statüsü verilen Dağlık Karabağ'da, bölgede yaşayan etnik Ermenilerin, Azerbaycan yönetiminden duydukları rahatsızlığı zaman zaman gündeme getirmelerine rağmen, Sovyet sisteminin durma noktasına geldiği 1980’lerin sonuna kadar statüko korundu.
Sovyetler Birliği’nin son lideri Mihail Gorbaçov’un tıkanan sistemin önünü açmak için 1985’te başlattığı açıklık (glasnost) ve yeniden yapılanma (perestroika) süreciyle beraber, Kafkasya’nın bütün sorunlu alanları gibi Dağlık Karabağ da gün ışığına çıktı. Sovyet yönetiminin her geçen gün zayıflayan otoritesini değerlendiren Dağlık Karabağ Otonom Yönetimi, 1988’de Ermenistan Cumhuriyeti’ne bağlanmayı talep etti. Bu talep karşılık bulmazken Azerbaycan ile Ermenistan’ın 1991’de bağımsızlıklarını ilan etmelerinin akabinde Dağlık Karabağ Ermenilerinin ayrılma girişimleri de yoğunlaştı.
