Geçen yıla ilişkin yıllık gelir vergisi ile 2022 yılı emlak ve çevre temizlik vergisinin ilk taksit ödeme dönemi başladı. Eğer 2021'de mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulden elde edilen kira geliri toplamda 7 bin lira yani aylık 583 lirayı geçmiyorsa bu beyannameyi verip vergi ödeme zorunluluğu bulunmuyor. Ancak bu tutarı aşan geliriniz varsa beyanname şart.
Mesken istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için geçerli. Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanacak. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmayacak.
Anne, baba, çocuk ve kardeşleriniz evinizde oturuyorsa emsal kira bedeli hesaplamak zorunda değilsiniz ama bu kişiler ikinci bir evinizde de oturuyorsa beyanname verip kira ödemek zorundasınız. Hala, dayı, teyze veya yeğeniniz de kiracınız ise kira bedeli almasanız bile beyanname verip vergi ödemek zorundasınız.
SADECE 1 KONUT İÇİN GEÇERLİ
Habertürk’ten Rahim Ak’ın haberine göre, bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak kişinin 2021 yılı için 7.000 TL'lik istisna ayrı ayrı uygulanacak. Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacak. Bir vatandaşın birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde istisna, kira gelirleri her konut için ayrı arı değil gelirin toplamına bir defa uygulanacak. Yani istisna sadece 1 konut için geçerli de diyebiliriz.
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlı. Yani eğer geliri tahsil etmemişseniz beyan edip ödemenize gerek yok. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekiyor. Vatandaş tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edilen yılın hasılatı sayılıyor.
KİRA ALINMAMASI HALİNDE EMSAL KİRA BEDELİ
Kira bedelinin hiç; olmaması veya düşük olması halinde, "emsal kira bedeli' esas alınıyor. Buna göre; konutun bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması, kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması, hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanıyor. Şayet kira takdiri ya da tespiti yapılmamış ise emsal kira bedeli, bina veya arazinin emlak vergisi değerinin yüzde 5'i olarak alınıyor. Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin yüzde 10 kabul ediliyor.
KİMLER EMLAK VERGİSİ ÖDEMEZ?
• Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması,
• Binaların mal sahiplerinin usul (anne-baba, büyükanne-büyükbaba), furu (çocuklar, torunlar) veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Ancak, bu kimselerin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi için emsal kira bedeli hesaplanmaz. Örnek olarak, mal sahibi baba, çocuğunun ikametine iki adet gayrimenkul tahsis etmişse sadece bir adet gayrimenkul için emsal kira bedeli hesaplanmayıp diğeri için emsal kira bedeli hesaplayacak,
• Mal sahibi ile birlikte akrabaları da aynı evde veya dairede ikamet etmesi,
• Genel bütçeye dahil daireler ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar.
KİRA GELİRİ NELERDEN ELDE EDİLİR?
• Arazi, bina, maden sulan, memba sulan, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanlan, tuzlalar ve bunların mutemmim cuzileri ve teferruatı,
• Voli mahalleri ve dalyanlar,
• Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mutemmim cuzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,
• Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,
• Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,
• Telif hakları,
• Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,
• Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri.
